Dış Ekonomik Münasebetler Kurulu’ndan (DEİK) yapılan açıklamaya göre, DEİK, Türk iş dünyasını Küba Devlet Başkanı Miguel Mario Diaz-Canel Bermudez ile İstanbul’da bir ortaya getirdi.
Buluşmaya Küba Başbakan Yardımcısı Alejandro Gil Fernandez, Küba Dış Ticaret ve Yabancı Yatırım Bakanı Rodrigo Malmierca Diaz, Küba Güç ve Madenler Bakanı Vicente de la O Levy, DEİK Lideri Nail Olpak, Havana Büyükelçisi Vehbi Esgel Etensel, Küba’nın Ankara Büyükelçisi Alejandro Francisco Diaz Palacios, DEİK Türkiye-Küba İş Konseyi Başkanı Leyla İlhan Pamukçu ve 50’ye yakın iş insanı katıldı. Buluşmada, Türkiye ile Küba ortasındaki sektörel iş birliği fırsatları ele alındı.
Açıklamada görüşlerine yer verilen Küba Devlet Lideri Miguel Mario Diaz-Canel Bermudez, Türk şirketlerini yeni yatırımlarla birlikte Küba’da daha fazla görmeyi arzuladıklarını belirterek, şunları kaydetti:
“Küba’da şu an pek çok Türk firması farklı bölümlerde yer alıyor. Fakat önümüzdeki devirde Türk firmalarının sayısının artmasını istiyoruz. Türkiye ile Küba ortasında demir, metal ve tıbbi materyaller üzere ortak işlerimiz var. Ayrıyeten, güç alanında da elektrik üretimi konusunda iş birlikleri kelam konusu. Kovid-19 salgını sürecinde dahi yüksek verimliği yakaladık. Türkiye özelinde elektrik üretimi ve dağıtımı alanında Küba’daki iş birliğimizi artırmak ve bu alandaki yatırımların çeşitlenmesini hedefliyoruz. Biyoteknoloji, yenilenebilir güç, turizm, tarım, hayvancılık, sıhhat, eğitim ve kültür alanlarında iş birliği fırsatlarını kıymetlendirerek iki ülke ortasındaki ticaret hacmini 200 milyon dolara ulaştırmayı hedefliyoruz.”
“Yenilenebilir güç, sıhhat, dokuma ve medikal alanlarında değerli fırsatlar var”
Bermudez, DEİK Türkiye-Küba İş Konseyi’nin amacının karşılıklı ticaret hacmini artırmak, ekonomik ilişkileri geliştirmek ve 3. ülke arada olmadan direkt ticareti sağlamak olduğunu belirtti. Bermudez, şunları kaydetti:
“Ülkelerimiz ortasında gelişen ekonomik ve ticaret ilgilerimiz her geçen yıl daha uygun bir noktaya gidiyor. Yakın periyotta iki ülke firmalarını birbirine daha fazla yaklaştırmayı amaçlıyoruz. Türk iş dünyasının da yakından ilgilendiği kesimlerden yenilenebilir güç, sıhhat, dokumacılık, medikal üzere alanlarda hala değerli fırsatlar var. İki ülkenin merkez bankaları ortasında 2026 yılına kadar yapılacak iş birliği çerçevesinde de kıymetli protokollere imza atıldı. 2018 yılında elektrik gücü üretimi ve dağıtımı konusunda bir muahede imzalamıştık. TİKA ile de yenilenebilir güç, akademik paydaşlık, tarım ve ziraat alanlarında mutabakatlarımız var. Türk iş dünyasını Küba’ya yatırım yapmaya davet ediyoruz. Ticari ilişkilerimize katkı sunacak bu üst düzey buluşmayı sağlayan ve ev sahipliği yapan DEİK’e teşekkür ediyorum.”
“Türk iş dünyası için büyük fırsatlar sunuyor”
Küba Dış Ticaret ve Yabancı Yatırım Bakanı Rodrigo Malmierca Diaz da Küba’nın yabancı yatırımcIlar ve Türk iş dünyası için büyük fırsatlar sunduğunu ifade etti.
Küba’nın, son yıllardaki sosyal gelişimi, artan uluslararası değeri ve yabancı yatırımcıların kattığı cazibe ile birlikte pozitif bir değişim yaşadığını aktaran Diaz, “Küba’da yatırım yapmak için öncelikle şeffaflık bekliyoruz. Yabancı yatırımcılara sunduğumuz avantaj ve desteklerle birlikte yabancı şirketler ile projelerimizin çoğunu somutlaştırdık. Türkiye ile ticari iş birliğimizi geliştirmek için karşılıklı anlaşmalar imzalayarak yeni adımlar attık. Devlet liderlerimizin ortaya koyduğu hedeflere ulaşabilmek için birlikte çalışmalıyız” ifadelerini kullandı.
Küba’nın ekonomik planını ve kalkınması değiştirecek, 2030 yılını hedefleyen yeni bir yol haritası olduğunu bildiren Diaz, şunları kaydetti:
“Sürdürülebilir bir gelişim modeliyle bir dizi teknolojik adım atıyoruz. İktisadımızı modernleştiriyoruz. 2014 yılında yabancı yatırım kanunu çıkardık. Mariel münhasır bölgesini oluşturduk. Mariel bölgesini 9 bölgeye ve bölümlere ayırdık. Türk iş dünyasını da yabancı yatırımcılarımız ortasında, buraya çekmek istiyoruz. Biz yalnızca finansman değil, teknolojinin gelmesi ile yeni kesimlerin de ortaya çıkmasını istiyoruz. Türk iş dünyası ile birlikte 3. ülkelere ihracat yapmak istiyoruz. Örneğin, biyoteknoloji ve tıp alanlarında çok güzel durumdayız. Kimi Türk firmaları da bu bölümlerde ortak iş yapmak istiyorlar. Özel vergi sistemimizle yabancı yatırımcılara vergiden muafiyet sunuyoruz. Böylece yabancı yatırımcılara daha sonra resmi kardan yüzde 10 vergi alınıyor. Bu da yabancı yatırımcılara ayrıcalık tanıyor.
Her yıl 2 milyar dolarlık besin ithalatı gerçekleştiriyoruz. Hasebiyle besin üretimini çeşitlendirmemiz gerekiyor. Tarım, yenilenebilir güç, güç kesimlerinde yabancı yatırımlar bekliyoruz. Ayrıyeten, bürokratik süreçlerin hızlanması için 15 kuruluşun bir ortada olduğu tek bir merkez kurduk ve çevrim içi olarak tüm süreçlerinizi gerçekleştirebiliyorsunuz. Türk iş dünyası için Mariel ve ZED Mariel bölgelerinde sunduğumuz önemli teşvik ve avantajlar var. Türk iş insanlarının Küba’da daha kolay ve daha fazla yatırım yapabilmesi ve yerleşik yatırımcı olmaları için çalışıyoruz.”
“Maden, nikel, mineraller ve elektrik alanlarında önemli bir dış yatırım var”
Küba Güç ve Madenler Bakanı Vicente de la O Levy ise bilhassa yenilenebilir güç alanında yatırım yapmak için Türk iş dünyasını Küba’ya davet ettiklerini belirterek, “Küba’da şu an maden, nikel, mineraller ve elektrik alanlarında önemli bir dış yatırım var. Türk iş dünyası ile güç alanında yeni iştiraklere ve iş birliklerine hazırız” değerlendirmesinde bulundu.
Elektrik dağıtımı konusunda son derece önemli fırsatların söz konusu olduğunu aktaran Levy, şu değerlendirmelerde bulundu:
“Yatırımcılar için yenilenebilir güç, biyokütle, hidroelektrik santraller ve rüzgar gücü üzere kesimlerde fırsatlar var. Hidrolik santrallerde de bilhassa dağlık bölgelerde yatırıma uygun topraklar ve yatırım yapan şirketler için farklı iş modeli takviyeleri sunuyoruz. Ülkemizin dört bir yanına konuşlandırdığımız güç tesisleri ve santrallerimizde, gerekli teknolojik makine alımları konusunda karma şirketlerden teknoloji ve teknik iş birliği yatırımları almaya devam ediyoruz. Güç verimliliğini artırmak için hanelerde su ısıtma aygıtları ve bunun için de yüzde 70 oranında güneş panelleri kullanılıyor. Münasebetiyle güneş gücü paneli alanında çok önemli talep var. Hanelerde 3,6 milyon kişilik faal bir müşteri potansiyeli bulunuyor. Güneş paneli üretiminde kapasite artırabilir ve birlikte yeni üretim tesisleri kurabiliriz. İç pazarda güç alanında yabancı yatırımcılarla birlikte verimliliği artırmak istiyoruz. Tarım alanında da sulama çalışmalarında güneş gücü kullanımı giderek artıyor. Bu alanda da kıymetli bir ekonomik potansiyel bulunuyor. Yüzer santral alanında da önemli iş birliği ve yatırım fırsatları bulunuyor.”
“Turizm, inşaat, dokumacılık ve besin da gaye kesimlerimiz ortasında yer alıyor”
DEİK Başkanı Nail Olpak da, 26 yıl aradan sonra Küba’dan Türkiye’ye Devlet Başkanı düzeyinde gerçekleşen bu seyahatin iş dünyası açısından da son derece önemli olduğunu vurguladı.
Olpak, “2015 yılında Sayın Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan’ın Küba’ya ziyareti, karşılıklı Dışişleri Bakanları seviyesindeki ziyaretler ve bugün de Sayın Devlet Lideri Bermudez’in ziyareti, ikili ilişkilerimizde kritik öneme sahip. 26 yıl aradan sonra, Küba’dan ülkemize devlet lideri seviyesinde gerçekleşen bu seyahat çok değerli. Ülkelerimiz ortasındaki ikili alakalar, dostça biçimde sürüyor ve bunu ekonomik alanda da arttırmak istiyoruz.” değerlendirmesinde bulundu.
İki ülke dış ticaret hacminin geçen yıl 40 milyon doların üzerinde gerçekleştiğini kaydeden Olpak, “Ancak Cumhurbaşkanımız ile yapılan görüşme sonrası belirlenen 200 milyon dolar amacına istikrarlı bir halde ulaşmak için daha çok çaba göstermemiz gerekiyor. Bu süreçte, ikili ticaretimizin daha da geliştirilebilmesi ve ihraç eserlerinin çeşitlendirilebilmesi için Küba ile yeni iş birliği alanlarının istişare edilmesi kıymetli.” tabirlerini kullandı.
Olpak, turizm, inşaat, dokumacılık ve besinin gaye bölümlerin ortasında yer aldığını belirterek, bilhassa ilaç alanında da birtakım yeniliklerle birlikte ek işler yapmanın mümkün olduğunu tabir etti. Olpak, bilhassa sıhhat bölümünde yapılacak ortak projeleri çalışabileceklerini bildirdi.
Küba’nın altyapı gereksinimini bildiklerini ve dünyada kendisini kanıtlamış, deneyimli Türk müteahhitlerin de bu alanda birlikte çalışmaya hazır olduğunu aktaran Olpak, “Tüm dünyada bugüne kadar bu alanda 450 milyar dolara yakın bitirilmiş projelerimiz var. Bu rakam bile bizim bu alandaki kapasitemizin büyüklüğünü ispatlar nitelikte. Bilgi ve networkun özellikle günümüz dünyasında ne kadar önemli olduğu malum. DEİK ailemizin tüm dünyaya yayılmış 151 iş konseyine ait networkünü, Kübalı dostlarımızla birlikte kullanmaya her zaman hazırız” sözlerini kullandı.
