İş Dünyası ve Sürdürülebilir Kalkınma Derneği (SKD Türkiye) tarafından 2013 yılından bu yana sürdürülebilir finans konusunda iş dünyasının kıymetli mevzularını gündeme taşımak ve âlâ uygulamaları yaygınlaştırmak hedefiyle düzenlenen Sürdürülebilir Finans Forumu’nun 8’incisi 29 Kasım Salı günü Küresel Compact Türkiye iş birliğiyle, Garanti BBVA, Kalkınma ve Yatırım Bankası, Şekerbank ve Türkiye Sınai Kalkınma Bankası (TSKB) sponsorluğunda Borsa İstanbul’da düzenlendi.
“Yeni Küresel Ekonomik Düzende Sermaye Akışını Sürdürülebilirlikle Teşvik Etmek” teması ile gerçekleştirilen aktifliğin açılış konuşmacılarından BDDK Lider Yardımcısı Muhammet Erişen, şunları söyledi:
“BDDK olarak iklim değişikliğinin sınırlandırılması ve iklim değişikliğine uyum çerçevesinde bir finans sisteminin inşasına yönelik olarak son bir yıllık dönemde önemli adımlar atmış bulunuyoruz. Sürdürülebilir bankacılığa yönelik vizyonumuzu, stratejik amaçlarımızı, hedeflerimizi ve yol haritamızı 2021 yılı Aralık ayında kamuoyu ile paylaştığımız “Sürdürülebilir Bankacılık Stratejik Planı” ile ortaya koyduk. Bundan sonraki süreçte, farkındalığın ve kurumsal kapasitenin artırılmasına yönelik olarak; önümüzdeki devirde başta kurumsal yönetişim yapısına ve risk idaresine yönelik olmak üzere milletlerarası unsur ve standartlar ile güzel uygulamalar ışığında bir dizi rehber hazırlamayı planlıyoruz. Oluşturulacak rehberlerin tüm bankalar için farkındalığı artırarak, yönlendirme sağlayarak ve asgarî uygulama standartlarını belirleyerek bankacılık dalımızın sürdürülebilirlik seyahatinde kıymetli bir merhale teşkil edeceğine inanıyoruz. Memnuniyetle söz etmek isterim ki, başta bankacılık olmak üzere finans kesimimiz sürdürülebilirlik alanında milletlerarası standartlara uygun, âlâ tanımlanmış ve yapılandırılmış projelere finansman sağlama noktasında gerekli kapasiteye, istekliliğe ve mali güce sahiptir. Türk bankacılık kesiminin inançlı ve istikrarlı yapısının ve sürdürülebilir finans alanındaki deneyim ve kazanımlarının yeşil dönüşüm sürecinde ülkemiz için çok değerli bir avantaj sağlayacağına inanıyorum.”
SPK Lider Yardımcısı Ali Erdurmuş ise, “SPK olarak sürdürülebilirlik temalı sermaye piyasası eserlerinin gelişimi için uygun ekosistemi geliştirmeye dönük değerli çalışmalar yürütüyoruz. Sırasıyla 2020 ve 2022 yıllarında hayata geçirilen Sürdürülebilirlik Unsurları Ahenk Çerçevesi ile Yeşil ve Sürdürülebilir Borçlanma Araçları Rehberinin bu çalışmaların birinci evreleri oldu. SPK bünyesinde oluşturulan sürdürülebilirlik çalışma kümesi ile önümüzdeki devirde kamuyu aydınlatma yükümlülükleri ve raporlama, sorumlu idare unsurları, kurumsal yatırımcılar, sürdürülebilirlik danışmanlığı ve finansal okuryazarlık alanlarındaki çalışmalarımız sayesinde bu ekosistemin gelişimine daha fazla katkı sağlamayı planlıyoruz” dedi.
“Türkiye, FMO portföyünde Hindistan’dan sonra ikinci büyük paya sahip”
Forumun konuk konuşmacısı FMO Hollanda Kalkınma Bankası Yatırımdan Sorumlu Lideri Huib-Jan de Ruijter, Türkiye finans kesiminin, sıkılaşan küresel likidite çağında sürdürülebilirlik yoluyla sermaye akışını nasıl sağlayabileceğine yönelik şu değerlendirmelerde bulundu:
“Türkiye’de finans, sürdürülebilir tarım dalları öncelikli olmak üzere, kapsayıcı finansman ve iklim değişikliğiyle çaba başlıklarında birçok yatırımı finanse eden Avrupa’nın önde gelen kalkınma bankalarından Hollanda Kalkınma Bankası’nın (FMO) Yatırımdan Sorumlu Lideri Huib-Jan de Ruijter, Türkiye’nin FMO’nun aktüel portföyünde ikinci en büyük hisseye sahip olduğunu belirterek önümüzdeki periyotta de global ve jeopolitik birçok riske karşın sürdürülebilirlik yatırımlarında Türkiye’nin öne çıkma potansiyeli olduğunu söyledi. Genel yatırım alanlarının güç, finansal kuruluşlar ve tarım kesimlerinin olduğunu belirten Huib-Jan de Ruijter, Türkiye’nin global besin krizinde taşıdığı üretim potansiyeli ile büyük bir fırsat barındırdığını da kelamlarına ekledi.”
“Politikalarla desteklenmiş finansman kaynağı Türkiye hedefleri için önemli”
Borsa İstanbul Genel Müdürü Korkmaz Ergun ise, “Borsa İstanbul olarak, yeşil iktisada geçişte oynadığımız dönüştürücü rolün şuurundayız. Bu doğrultuda, piyasa iştirakçileri ve paydaşlarımızla iş birliği içindeyiz. Geçen sene, Sürdürebilirlik endeksinin metodolojisini yeniledik ve endekse girme kriterlerini yükselttik. Sürdürülebilirlik temalı ikinci endeksimizi de geçen yıl yayımlamaya başladık. 21 Kasım’da ise, büyük ve likit şirketlerden oluşan, BIST Sürdürülebilirlik 25 endeksini hesaplamaya başladık. Birisi iklim, başkası bayanların iş dünyasındaki yeriyle ilgili olmak üzere sürdürülebilirlik temalı iki endeks daha hesaplıyoruz. Kuracağımız Karbon Piyasası, Türkiye’nin 2053 net sıfır emisyon gayesine ulaşması ve Avrupa Birliği sonda karbon düzeneği için kıymetli bir bileşendir. 2015 yılından bu yana sürdürülebilirlik raporlaması yapıyoruz. Memleketler arası bir kuruluş olan “Task Force on Climate Disclosures” standartlarına uygun olarak hazırladığımız, iklim raporlamasına yönelik rehberi, bu yıl yayımlamayı planlıyoruz. Borsa İstanbul, ülkemizin sürdürülebilir kalkınma seyahatinde, finans alanında her vakit liderlik ve yeşil iktisada geçişin finansmanına aracılık eden, aktörlerden biri olacaktır” diye konuştu.
Türkiye’nin güncellenmiş Ulusal Katkı Beyanına nazaran belirlediği amaçlarda sürdürülebilir finansal yatırımın kıymetinin arttığını belirten SKD Türkiye İdare Şurası Lideri Ebru Dildar Edin, konuşmasında şu değerlendirmeyi yaptı:
“Bu durum, Türk finans dalının odağını sürdürülebilir yatırımları hızlandıracak alanlara kaydırması ve bu istikamette eser ve hizmetler geliştirmesi gerekliliğinin altını bir kere daha çiziyor. Çevresel ve toplumsal risklerin kıymetlendirilmesi ve yönetilmesi konusunda finans bölümünün attığı her adım, gerçek bölümün ve müşterilerin yeni risk tipleri konusunda farklı bakış açıları kazanmalarını tetikleyecek ve ekonomik aktörlerin bu risklere karşı daha donanımlı hale gelmelerini destekleyecektir. Birleşmiş Milletler bilgilerine nazaran, Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları’na ulaşabilmek için yıllık 5-7 trilyon ABD Doları yatırım gerekiyor. Kelam konusu yatırım, Türkiye üzere gelişmekte olan ülkelerde her yıl en az 2,5 trilyon dolar finansal açık manasına geliyor. Finansman kaynağının siyasetlerle desteklenerek aktif idaresi kilit rol oynuyor. SKD Türkiye olarak biz bu alanda iş dünyasına sürdürülebilir finans konusunda istikamet vererek dayanak olmaya devam edeceğiz.”
Global Compact Türkiye İdare Heyeti Lideri Ahmet Dördüncü ise, “Finansal kurumlar kaynağın gideceği istikamete ait verecekleri kararlar ile değişimi hızlandırabilir; değişimin önündeki pürüzleri finanse etmeyerek mahzurların vakit içinde yok olmasını sağlayabilir; değişimin adil olmasına katkı verebilir. SKA’lara ulaşmak için gereken finansmanı harekete geçirmek emeliyle UN Küresel Compact 2019 yılında “SKA’lar için CFO Koalisyonu”nu kurdu. CFO’ların yatırım kararlarındaki faal rolünden hareketle bu koalisyon, “Entegre SKA Yatırımları ve Finansman için CFO İlkeleri”ni yayımladı. Unsurlara imza atan CFO’lar şirketlerinde SKA yatırımları ve finansmanı konusunda argümanlı maksatlar belirlemeyi ve bu gayeleri raporlamayı taahhüt ediyor. Türkiye’den de öncü şirketlerin yer aldığı koalisyona katılan 70 CFO, önümüzdeki beş yıl içinde yaklaşık 500 milyar dolarlık finansal kaynağı SKA’lara yönelik yatırımlara ayıracağının kelamını verdi” açıklamasında bulundu.
Yeşil enstrümanlar yabancı yatırımcıların ilgisini çekebilir
Forum kapsamında gerçekleştirilen “ESG borçlanma pazarının geleceği paneli”nde Türkiye’deki yeşil enstrümanların yabancı yatırımcıların ilgisini çekebileceği paylaşıldı.
Ukrayna savaşının da tesiri ile ESG’ye yönelik enstrümanların kullanımında bir düşüş görüldüğü, lakin piyasaların stabilize olması birlikte tekrar yükselişe geçeceği belirtildi. Türkiye’nin ise bölgede ESG’ye yönelik enstrümanların yanında bayan üzere toplumsal hususlarda enstrümanlar yaratması ile dikkat çektiği; piyasaların stabilize olması ile Türkiye’deki bu araçların memleketler arası yatırımcılar tarafından büyük ilgi göreceği vurgulandı.
Etkinlikte “Sermaye akışını sürdürülebilir yatırımlara yöneltmek için Türkiye’de finansal regülasyonun küresel ESG standartlarına uyumu” isimli bir panel de gerçekleştirildi.
Forumda SKA’ların gerçekleşmesinin hacim kazanmış bir finansman kaynağı ile mümkün olabileceği belirtildi. Burada finanslar araçlar üzerinden tematik yaklaşımların değil, bir ana akım haline gelişmiş bir pazar formu oluşturmanın değerli olduğuna dikkat çekildi.
Regülatörlerin ise kıymetli bir oyun değiştirici olarak zorlayıcı da olması gerektiğinin altı çizildi. Bu noktada teşvik konusu, taksonomi konusu, bir strateji oluşturmalarının temeldeki başlangıç noktası olduğu; şirketlerde gönüllülük etabında olan çalışmaların mecburî hale getirilmesi gerektiği belirtildi.
